W marcu br. mija pierwsza rocznica śmierci Aliny Stanowskiej .– aktora, pedagoga, reżysera, instruktora teatralnego i wychowawcy instruktorów, animatora ruchu lalkarskiego, wykładowcy KUL i UMCS, współtwórcy Puławskich Spotkań Lalkarzy i ruchu Nieprzetarty Szlak. Wymienione słowa opisują działalność Aliny Stanowskiej, jednak w żaden sposób jej nie wyczerpują. Trudno zamknąć w słowach biografię Osoby, za którą przez pół wieku podążały kolejne pokolenia twórców amatorskich teatrów lalkowych – dzieci, studentów, instruktorów, artystów, społeczników. Pamiętamy Ją jeszcze tak żywo – pełną oddania, energii i ciepła, zawsze blisko ludzi, w dyskusji, w działaniu.
Skąd to wspomnienie tutaj – na stronach poświęconych arteterapii?
Alina Stanowska była jednym z prekursorów teatroterapii. We wczesnych latach 60-tych, zaczęła prowadzić dziecięcy teatr lalkowy, w którym uczestniczyły dzieci z podwórka lubelskiego osiedla, przygarnięte do jej prywatnego mieszkania i zarażone pasją tworzenia teatru. Już wtedy pisała: to dzieci, nosząc w sobie spontaniczną potrzebę grania, muszą być twórcami swojego teatru. Naiwna dydaktyka nie może tu mieć miejsca. Przeniesienie akcentu z instruktora na tworzące dziecko prowadziło do rozszerzenia funkcji teatru amatorskiego poza cele wychowawcze. Podmiotowe traktowanie dziecka, przyznanie mu autonomii, podążanie za jego szczególnymi potrzebami – nadały działaniom artystycznym wymiar terapeutyczny.
To szczególne ukierunkowanie w działalności Aliny Stanowskiej widoczne było także w interpretacji scenariuszy teatralnych. Z prostych bajek dla dzieci wydobywała wątki najistotniejsze, o charakterze egzystencjalnym. Bajka o kotku stawała się opowieścią o zagubieniu i poszukiwaniu tożsamości. Pytania o sens treści, o znaczenie przesłania towarzyszyło Jej nieustannie.
Te ważne treści zamknięte w spektaklach teatralnych niesione były tam, gdzie były najbardziej potrzebne – do szpitali dziecięcych, do domów dziecka, w środowiska wiejske – niosąc refleksję, otuchę i radość.
W takiej atmosferze dojrzewali i wzrastali psychicznie uczestnicy zespołu. Wielu z nich poszło w ślady swojego duchowego mistrza – pracują teraz z dziećmi, jako instruktorzy i terapeuci.
Dzieło Aliny Stanowskiej obejmuje cale pokolenia. To tworzenie i integracja środowiska i ruchu teatralnego w całej Polsce, opracowanie programu i wyszkolenie szeregów instruktorów teatralnych, współpraca z wybitnymi specjalistami, wielkimi postaciami teatru w Polsce i za granicą, współtworzenie i realizacja idei Ogólnopolskich Spotkań Lalkarzy, które nie miały charakteru przeglądu i są organizowane od ponad 40 lat.. To wreszcie współtworzenie ruchu Nieprzetarty Szlak integrującego niepełnosprawnych artystów, ich instruktorów i współpracujących z nimi wolontariuszy.
Alina Stanowska miała niełatwą drogę życiową – wiodącą przez szykany powojennej władzy, przez więzienie, pracę w trudnych, PRL-wskich warunkach. Mimo to pozostała zawsze uśmiechnięta, pełna wiary i miłości. Była dla nas niezachwianym autorytetem. Dała nam przykład życia pojmowanego jako zadanie.
Pamiętajmy o tych, którzy położyli podwaliny arteterapii w Polsce. Alina Stanowska niewątpliwie do nich należy.
Barbara Kasprzak
Dodaj komentarz