Jestem nauczycielem muzyki i muzykoterapii Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych im. Zofii Książek- Bregułowej w Dąbrowie Górniczej.
Zajęcia z muzykoterapii prowadzę od 2000 roku z dziećmi, u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu. Wymagają one dostosowania treści edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych ich potrzeb na podstawie opinii wydanej przez zespół orzekający poradni psychologiczno- pedagogicznej.
W tym samym czasie na terenie naszego Ośrodka zaczęto organizować wczesne wspomaganie rozwoju małego dziecka. Ma ono na celu stymulowanie ich rozwoju psychoruchowego oraz społeczno- emocjonalnego. Wczesne wspomaganie rozwoju obejmuje dzieci od chwili wykrycia niepełnosprawności wzrokowej do czasu podjęcia nauki w szkole. Jest dodatkową formą pomocy i nie wyklucza udziału dziecka w wychowaniu przedszkolnym. Zajęcia muzykoterapeutyczne w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w zależności od możliwości i potrzeb dziecka. Zajęcia prowadzone są z dzieckiem i jego rodziną raz w tygodniu 1 godzinę (60 minut).
Głównym celem zajęć muzykoterapeutycznych jest wspieranie indywidualnego rozwoju niewidomych i słabo widzących dzieci poprzez uzyskiwanie przez nie samodzielności w zakresie aktywności fizycznej, psychicznej i społecznej. Spotkania służą także usprawnianiu zaburzonych funkcji poznawczych oraz doskonaleniu ich współdziałania. Uszkodzenie analizatora wzrokowego może mieć niekorzystny wpływ na przebieg rozwoju dziecka. W takiej sytuacji konieczne jest stymulowanie niezaburzonych defektem wzroku funkcji intelektualnych oraz sfer osobowości wychowanka, w celu kompensowania zaistniałych niedoborów i opóźnień.
Prowadzenie zajęć z dziećmi niepełnosprawnymi wzrokowo wymaga selektywnego doboru środków oddziaływania terapeutycznego, rewalidacyjnego, metod, technik, różnych form aktywności muzycznej zaczerpniętych ze wszystkich znanych systemów wychowania muzycznego. Pierwszeństwo mają te, które bazują w głównej mierze na wrażeniach słuchowych oraz dotykowo- kinestetycznych.
W swojej pracy wykorzystuję sprzęt rehabilitacyjny w postaci skrzyni rezonansowej służący do stymulacji sensorycznej dzieci z dysfunkcją wzroku. Materiał dźwiękowy przekazywany podczas zajęć odbierany jest przez dziecko nie tylko słuchem, ale dodatkowo odczuwany jest całym ciałem w formie drgań- wibracji przenoszonych przez pudło rezonansowe skrzyni. Równoczesne oddziaływanie akustyczne i somatosensoryczne jest większe niż reakcja na bodźce wyłącznie akustyczne.
Skrzynia wyposażona jest w kolumny głośnikowe zewnętrzne i wewnętrzne. Dwa głośniki wbudowane w skrzynię wytwarzają drgania, które odczuwane są, gdy leżymy oraz siedzimy na niej, jak również przenoszone na całe podłoże. Urządzenie pozwala sterować natężeniem, barwą dźwięku i wibracji, indywidualnie dla każdego dziecka w zależności od wrażliwości i podatności na tego typu bodźce. W skład oprzyrządowania skrzyni oprócz głośników wchodzą m.in. wzmacniacz, odtwarzacz płyt kompaktowych, mikser, gniazdka umożliwiające podłączenie urządzeń zewnętrznych: mikrofonu, elektronicznych instrumentów muzycznych i innych źródeł dźwięku.
Skrzynię rezonansową przekazała naszemu Ośrodkowi w 1997 roku Regionalna Fundacja Pomocy Niewidomym w Chorzowie. Fundacja otrzymała ten sprzęt od Instytutu dla Niewidomych (Blindeninstitutsstiftung) w Wűrzburgu. Skrzynia rezonansowa z oprzyrządowaniem należy do sprzętu rehabilitacyjnego, który stosowany jest na całym świecie jako pomoc rewalidacyjna w psychosensomotorycznym stymulowaniu niepełnosprawnych wzrokowo dzieci.
Muzyka jest sztuką jedyną, której pełne przeżycie nie wymaga udziału wzroku. Stanowi zatem podstawowe i niezastąpione źródło doznań estetycznych dla ludzi niepełnosprawnych wzrokowo. Ten rodzaj sztuki może spełniać doniosłe zadanie kompensacyjne, łagodząc braki spowodowane niemożliwością pełnego przeżycia innych dziedzin sztuki. Właściwie rozumiany i doceniany udział muzyki w stymulowaniu rozwoju dziecka niewidomego pozwala na włączenie jej do zbioru najważniejszych środków oddziaływania rewalidacyjno- terapeutycznego.
Zainteresowanych skrzynią rezonansową, jej zastosowaniami i zagadnieniami wibro-akustycznymi odsyłam do:
Teresa Leśniak: „Wykorzystanie skrzyni rezonansowej w rewalidacji dzieci niepełnosprawnych wzrokowo”, praca dyplomowa (promotor P. Cylulko), Akademia Muzyczna, Wrocław 2000.
Teresa Leśniak – magister sztuki, nauczyciel wychowania muzycznego, tyflopedagog, muzykoterapeuta. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach na Wydziale Wychowania Muzycznego, Studiów Podyplomowych Metodyki Wychowania Muzycznego Wydziału Wychowania Muzycznego Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie w zakresie specjalizacji: Wychowanie muzyczne w nauczaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Studiów Podyplomowych Muzykoterapii Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu. Członek Stowarzyszenia Muzykoterapeutów Polskich.
Dodaj komentarz